Đức thánh cha Phanxicô: Ý nghĩa thánh thiêng của việc chăm sóc Trái Đất – ngôi nhà của chúng ta và của Thiên Chúa

Đức Thánh Cha kêu gọi bảo vệ chăm sóc ngôi nhà chung của nhân loại; loại bỏ các hành động hủy hoại bóc lột Trái Đất. Như một gia đình duy nhất trên Trái Đất, Đức Thánh Cha cũng mời gọi quan tâm đến những người yếu đuối nghèo khổ nhất, và cộng tác với nhau trong việc bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta.

Ngày 22/04 năm nay kỷ niệm lần thứ 50 Ngày Thế giới về Trái đất được thành lập. Ngày này được phong trào môi trường Mạng lưới Ngày Trái đất thành lập lần đầu vào năm 1970, nhắm cổ vũ sự dân chủ trong vấn đề về môi trường. Do đó, trong buổi tiếp kiến chung trực tuyến từ Dinh Tông Tòa vào sáng thứ Tư 22/04, Đức Thánh Cha Phanxicô đã dành bài giáo lý để nói về đề tài này.

Bài giáo lý của Đức Thánh Cha

Hôm nay chúng ta cử hành lần thứ 50 Ngày Thế giới về Trái đất. Đây là cơ hội để canh tân sự dấn thân của chúng ta trong việc yêu quý ngôi nhà chung của chúng ta và chăm sóc nó và các thành viên yếu đuối nhất của gia đình chúng ta. Như đại dịch bi thảm virus corona cho chúng ta thấy, chỉ khi cùng nhau chăm sóc những người mỏng manh yếu đuối nhất chúng ta mới có thể chiến thắng các thách đố toàn cầu. Phụ đề của Thông điệp Laudato si’ là “về việc chăm sóc ngôi nhà chung”. Hôm nay chúng ta cùng nhau suy tư về trách nhiệm này, nét đặc trưng của hành trình của chúng ta trên trái đất” (LS, 160). Chúng ta phải gia tăng ý thức về việc chăm sóc ngôi nhà chung.

Chăm sóc Trái Đất và các thụ tạo như Thiên Chúa đã làm

Chúng ta được tạo thành từ chất liệu của trái đất này, và các hoa quả của trái đất hỗ trợ cuộc sống của chúng ta. Nhưng, như sách Sáng Thế nhắc chúng ta, chúng ta không đơn thuần thuộc trái đất này: chúng ta cũng mang trong mình hơi thở sự sống đến từ Thiên Chúa (x. St 2,4-7). Vì thế chúng ta sống trong ngôi nhà chung như một gia đình nhân loại duy nhất và trong sự khác biệt sinh học với các thụ tạo khác của Thiên Chúa. Như là hình ảnh của Thiên Chúa, chúng ta được mời gọi chăm sóc và tôn trọng tất cả thụ tạo và nuôi dưỡng tình yêu và lòng cảm thông đối với các anh chị em của chúng ta, đặc biệt là với những người yếu đuối nhất, noi theo tình yêu thương Thiên Chúa dành cho chúng ta, tình yêu được biểu hiện nơi Chúa Giêsu Con của Người, Đấng đã nhập thể làm người để chia sẻ thân phận của chúng ta và để cứu độ chúng ta.

Chúng ta sẽ không có tương lai nếu chúng ta hủy diệt môi trường 

Do tính ích kỷ cá nhân, chúng ta trở nên kém trách nhiệm trong việc chăm sóc và cai quản trái đất. “Chỉ cần chân thành nhìn thực tại để thấy có một sự suy thoái trầm trọng trong ngôi nhà chung của chúng ta” (LS, 61). Chúng ta đã làm nó bị ô nhiễm và cướp phá nó, gây nguy hiểm cho cuộc sống của chính chúng ta. Vì thế, các phong trào quốc tế và địa phương đã được thành lập để đánh thức lương tâm. Tôi chân thành đánh giá cao những sáng kiến này, và vẫn cần con cái chúng ta xuống đường để dạy chúng ta điều hiển nhiên, đó là, chúng ta sẽ không có tương lai nếu chúng ta hủy diệt môi trường hỗ trợ chúng ta.

Trái Đất không tha thứ: nếu chúng ta đã hủy hoại Trái Đất thì hậu quả sẽ rất tồi tệ

Chúng ta đã thất bại trong việc bảo vệ trái đất, ngôi nhà-ngôi vườn của chúng ta, trong việc bảo vệ anh em của chúng ta. Chúng ta đã phạm tội chống lại trái đất, chống lại người lân cận và cuối cùng, chống lại Đấng Tạo Hóa, người Cha tốt lành ban phát cho mọi người và muốn chúng ta sống với nhau trong sự hiệp thông và thịnh vượng. Trái Đất đã phản ứng thế nào? Có câu nói tiếng Tây Ban Nha rất rõ về vấn đề này. Đó là: “Thiên Chúa luôn tha thứ; con người chúng ta cũng đôi khi tha thứ đôi khi không; Trái đất thì không bao giờ tha thứ.” Trái Đất không tha thứ: nếu chúng ta đã hủy hoại Trái Đất thì hậu quả sẽ rất tồi tệ.

Tương quan hài hòa với Trái Đất

Làm thế nào chúng ta có thể khôi phục một mối tương quan hài hòa với trái đất và với phần còn lại của nhân loại? Một tương quan hài hòa… Nhiều lần chúng ta đã đánh mất cái nhìn hài hòa, điều Chúa Thánh Thần tạo nên. Ngay cả trong ngôi nhà chung, trên Trái Đất, ngay cả trong các mối liên hệ của chúng ta với con người, với người lân cận, với người nghèo nhất, với Trái Đất… Làm thế nào để chúng ta có thể khôi phục sự hài hòa này? Chúng ta cần có một cách nhìn mới về ngôi nhà chung của chúng ta. Chúng ta phải hiểu rằng Trái Đất không phải là một kho tài nguyên để khai thác bóc lột. Đối với chúng ta những người có đức tin, thế giới tự nhiên là “Tin mừng về sự Sáng tạo”, thể hiện sức mạnh sáng tạo của Thiên Chúa trong việc tạo hình cuộc sống con người và làm cho thế giới tồn tại cùng với những gì chứa đựng trong nó để hỗ trợ nhân loại. Trình thuật Kinh thánh về sự sáng tạo kết thúc như thế này: “Thiên Chúa thấy mọi sự Người đã làm ra quả là rất tốt đẹp.” (St 1,31). Khi chúng ta nhìn thấy những thảm kịch tự nhiên, những phản ứng của Trái Đất trước sự ngược đãi của chúng ta, tôi nghĩ: “Nếu bây giờ tôi hỏi Chúa xem Người nghĩ gì về nó, tôi không nghĩ Người nói với tôi rằng đó là một điều rất tốt.” Chính chúng ta đã hủy hoại công trình của Chúa.

Hôm nay, khi kỷ niệm Ngày Thế giới về Trái đất chúng ta được kêu gọi tái khám phá ý nghĩa của sự tôn trọng thánh thiêng đối với trái đất, bởi vì đó không chỉ là nhà của chúng ta, mà còn là nhà của Thiên Chúa. Từ đó, trong lòng chúng ta phát sinh nhận thức về việc ở trên một trái đất thánh thiêng!

Sống hài hòa với Trái Đất

 Anh chị em thân mến, “chúng ta hãy đánh thức ý thức thẩm mỹ và chiêm niệm mà Thiên Chúa đã đặt nơi chúng ta” (Tông huấn Querida Amazonia, 56). Lời ngôn sứ về sự chiêm niệm là điều chúng ta học được đặc biệt từ các dân tộc nguyên thủy, những người dạy chúng ta rằng chúng ta không thể chăm sóc trái đất nếu chúng ta không yêu thương và không tôn trọng nó. Họ có sự khôn ngoan “để sống tốt”, nghĩa là sống hài hòa với Trái Đất. Họ gọi sự hài hòa này là “sống tốt”.

Hoán cải sinh thái 

Đồng thời, chúng ta cần một sự hoán cải sinh thái được thể hiện bằng các hành động cụ thể. Là một gia đình duy nhất và phụ thuộc lẫn nhau, chúng ta cần một kế hoạch chung để tránh các mối đe dọa đối với ngôi nhà chung của chúng ta. “Sự phụ thuộc lẫn nhau bắt buộc chúng ta phải nghĩ về một thế giới duy nhất, về một dự án chung” (LS, 164). Chúng ta nhận thức được tầm quan trọng của việc cộng tác như một cộng đồng quốc tế để bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta. Tôi kêu gọi những người có thẩm quyền hướng dẫn tiến trình chuẩn bị cho hai hội nghị quốc tế quan trọng: COP15 về sự Đa dạng sinh học ở Côn Minh (Trung Quốc) và COP26 về Biến đổi khí hậu ở Glasgow (Vương quốc Anh).

Các hoạt động được phối hợp ở cấp quốc gia và địa phương

Tôi muốn khuyến khích tổ chức các hoạt động được phối hợp ở cấp quốc gia và địa phương. Thật tốt khi gặp gỡ nhau từ tất cả các hoàn cảnh xã hội và thành lập một phong trào bình dân “đi từ hạ tầng lên”. Ngày Thế giới về Trái đất mà chúng ta kỷ niệm ngày hôm nay, được nảy sinh như thế. Mỗi người trong chúng ta có thể đóng góp phần nhỏ bé của chính mình: “Chúng ta không được nghĩ rằng những nỗ lực này sẽ không thay đổi thế giới. Những hành động như vậy lan truyền một điều tốt đẹp trong xã hội, là điều luôn sinh ra những kết quả vượt quá những gì chúng ta có thể xác định được, bởi vì nó tạo ra trong lòng đất này một điều thiện luôn có xu hướng lan rộng, đôi khi vô hình” (LS, 212).

Trong mùa Phục Sinh đổi mới này, chúng ta hãy dấn thân yêu thương và trân trọng món quà tuyệt vời của Trái Đất, ngôi nhà chung của chúng ta và chăm sóc tất cả các thành viên trong gia đình nhân loại. Là anh chị em, chúng ta hãy cùng nhau cầu nguyện với Cha trên trời của mình: “Xin ban Thần khí của Cha và canh tân mặt trái đất” (x. Tv 104,30).

Hồng Thủy